Kabanata 65 ni Andre Garcia

Ang Mga Sulat-Sulat

Ilang araw na ang lumipas pagkatapos ng pagbalita tungkol sa kamatayan ni Crisostomo Ibarra sa publiko. Sa mga oras dito, nagsimula si Maria Clara na magsulat tungkol sa mga nararamdaman niya, kalungkutan man o kasiyahan. Habang wala si Maria Clara sa kanyang tahanan, pumasok si Tia Isabel sa kwarto ng dalagang ito at naghahanap siya ng isang bagay. Habang ginagawa niya ito, nakita niya ng iilang papel na may sulat. Ito ang nilalaman ng sulat:

Malapit na isang linggo noong nagkita kami ni Crisostomo sa asotea sa gabi na iyon kung saan nagkumpisal siya sa akin. Pagkatapos ng gabing iyon, may nararamdaman ako ng kalungkutan. Baka nararamdaman ko ito dahil iniisip ko na parang tinaksilan ko si Crisostomo sa paraan na kakasalin ko si Linares. Hindi ko alam kung ano ang dapat gawin ko, ngayon na wala na si Crisostomo. Iniisip ko na siya lamang na tunay na mahal ko. Kung ikakasalan ko si Linares, ito ay parang tinatanggap ko ang isang malungkot na buhay. Sa tingin ko, kung magmongha ako, mas magiging masaya ako kaysa sa kakasalin ko ang isang lalaki na hindi ko naman mahal.

Dapat nakita ang mukha ni Tia Isabel pagkatapos niyang basahin ang sulat. Pero hindi lamang yan; may isa pang sulat sa ilalim ng sulat na may petsa ng araw noon na nakasulat:

Parang nawala na ang malungkot na damdamin ko pagkatapos kong kausapin si tatay. Pinayagan niya ako maging mongha! Sobrang Masaya ako! Pero dahil wala si Ibarra, wala na akong mamahalin kaya para sa akin, ang susunod na pinakamagandang magagawa ko ay magmongha. Kaya bukas, sasabihin ko sa lahat tungkol sa desisyon ko at ang sinabi ni tatay.

Tia Isabel, ngayon ay may parang takot na mukha, ay umalis sa kwarto ni Maria Clara at pagkatapos ay umupo siya sa upuan na malapit sa asotea. Ngayon ay may maraming siyang mga problema: ang kalusugan ni Tiago, ang kasalan nina Linares at Maria Clara at ngayon na magmomongha na si Maria. Kaya ang ginawa niya para makalimutan ang lahat ay bumalik sa sarili niyang kwarto at tumulog upang makalimutan lahat ng mga nangyari sa araw na iyan.

http://www.flickr.com/photos/dpepplediscoveredlight/3029757749/

http://www.kuwaitboom.com/antique/natio_geo/images/old_paper.jpg